amerika birleşik devletleri başkanı ne demek?

Amerika Birleşik Devletleri başkanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve ABD Hükûmeti'nin başıdır. Başkan adaylarının ABD'de doğmuş Amerikan vatandaşları olması gerekir. En az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD'de oturuyor olmalıdırlar. Başkanın sorumlulukları arasında yürütmenin başı olması, antlaşma yapması, başkomutanlık ve devlet başkanlığı vardır. Uygulamada bu sorumluluklar, yasa önerisi hazırlamayı, dış politikanın oluşturulmasını, kişisel diplomasiyi de içine alacak biçimde genişlemiştir.

1951'de kabul edilen anayasadaki yirmi ikinci değişiklik, herhangi bir başkanın üçüncü kez seçilmesini yasaklamaktadır. Ayrıca başkanlık makamının boşalması sonucunda görevi üstlenen kişi en fazla 10 yıl başkanlık yapabilir ve eğer makam boşaldığında seçimlere iki yıldan uzun süre kaldıysa başkanlık sorumluluğunu üstlenmiş olan kişi yalnızca bir kez seçilebilir.

Başkanın ofisi ve resmi ikametgâhı başkent Washington, DC'deki Beyaz Saray'dır. Uzun mesafeli taşımacılık için iki Boeing VC-25 (Boeing 747-200B uçağının özel olarak değiştirilmiş versiyonu) kullanılmaktadır. Başkan yurt dışına giderken Air Force One uçağı kullanır. Başkanın maaşı, diğer yardımlar hariç yıllık 400.000 Amerikan dolarıdır.¹

20 Ocak 2021'de Joe Biden, Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkanı, Kamala Harris ise 49. Başkan yardımcısı olmuştur.

Başkanın Kabinesinde bulunan üyeler şunlardır:

Bakanlar, Anayasa'nın 25. ek maddesinde yürütmenin baş yetkilileri olarak tanımlanmıştır. Ama yetkinin önemli bir bölümü Kabine üyesi olmayan yardımcılarının elindedir. Kabine dışında başkana yardımcı olan kurullar Yönetim ve Bütçe Dairesi, Ekonomik Danışmanlar Konseyi ve Millî Güvenlik Konseyidir.

Yaşayan eski başkanlar

itibarıyla yaşayan beş eski başkan bulunmaktadır:

<table> <thead> <tr class="header"> <th>№</th> <th>Fotoğraf</th> <th>Başkan</th> <th>Görev süresi</th> <th>Doğum tarihi</th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><center> 39. </center></td> <td></td> <td><a href="Jimmy_Carter" title="wikilink">Jimmy Carter</a></td> <td>1977-1981</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><center> 42. </center></td> <td></td> <td><a href="Bill_Clinton" title="wikilink">Bill Clinton</a></td> <td>1993-2001</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><center> 43. </center></td> <td></td> <td><a href="George_W._Bush" title="wikilink">George W. Bush</a></td> <td>2001-2009</td> <td></td> </tr> <tr class="even"> <td><center> 44. </center></td> <td></td> <td><a href="Barack_Obama" title="wikilink">Barack Obama</a></td> <td>2009-2017</td> <td></td> </tr> <tr class="odd"> <td><center> 45. </center></td> <td></td> <td><a href="Donald_Trump" title="wikilink">Donald Trump</a></td> <td>2017-2021</td> <td></td> </tr> </tbody> </table>

George H. W. Bush (1924-2018), 30 Kasım 2018'de 94 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski başkan olmuştur.

Tarihçe

4 Temmuz 1776’da, ABD Büyük Britanya Krallığı'ndan bağımsızlığını kazandı.² İlk ABD başkanlık seçimleri Aralık 1788'den Ocak 1789'a kadar bir hafta boyunca yapıldı. George Washington, seçiciler kurulunda yapılan ilk turda 69 oyun tamamını alarak seçildi. Böylece oybirliğiyle seçilen tek ABD başkanı oldu. George Washington'un ilk başkan olduğu konusunda bazı tartışmalar vardır çünkü Kasım 1781'de John Hanson, konfederasyon maddeleri uyarınca Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kuruluşunun ilk başkanı oldu. Birçok insan, George Washington'un değil John Hanson'un ABD'nin ilk başkanı olduğunu iddia etmiştir ancak bu tam olarak doğru değildir.³

Adaylık

Bir başkan adayı ve yardımcısı, genellikle partisinin bunları belirlemek için yapacağı bir kongre sonucunda belirlenir.

Seçim süreci

Amerikan başkanı ve yardımcısı, doğrudan halk oyuyla değil 538 üyeden oluşan seçiciler kurulu tarafından seçilir. Seçiciler kurulu, her eyaletin nüfusuna göre belirlenen belli sayıda seçiciden oluşur ve başkanlık seçimlerinde seçicilere oy verilir. Bir eyalette en fazla oyu alan parti seçicilerin tümüne sahip olur. Seçimden sonra seçiciler kurulu toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla (en az 270 seçici gerekli) başkanı ve yardımcısını seçer. Ardından başkan ve yardımcısı seçimi takip eden 20 Ocak günü yemin ederek göreve başlar.

Yemin töreni

Başkan göreve başlamadan önce İncil'e el basarak aşağıdaki yemini eder:

(Türkçe) “Ben .. Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığını sadakatle yapacağıma, ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nı en iyi şekilde muhafaza edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma yemin ederim. Tanrı yardımcım olsun.

(Ingilizce) "I ... do solemnly swear that I will faithfully execute the office of President of United States and will to the best of my ability, preserve, protect and defend the Constution of United States. So help me God.